نحوه اجراي ستونها را ميتوان در مراحل زير بيان كرد:
الف)
ب) قالببندي ستون
پ) بتنريزي ستون
ت) درآوردن قالب
ث) آبدادن
اينك به شرح تنها یک قسمت از این مراحل اجرا که همان آرماتور بتندی ستون است می پردازیم.
آرماتوربندي ستون
براي
1. خمزدن ريشه ستون
2. انتقال خاموتها از محل ساخت خاموت به محل ستون
3. جاگذاشتن خاموتها در داخل ريشه ستون
4. انتقال ميلگردهاي طولي ستون از محل آمادهشدن به محل ستون
5. مشخصكردن محل قرارگيري خاموتها بر روي ميلگرد طولي با استفاده از گچ
6. بستن ميلگردهاي طولي ستون با ميلگرد ريشه همقطر بوسيله سيم
7. انتقال خاموتها به محل نشانهگذاريشده با گچ و بستن آنها به ميلگرد
8. ديلم زدن
اينك هر كدام از عناوين گفتهشده را توضيح ميدهيم.
1) خمزدن ريشه ستون:
ستوني كه بايد آرماتوربندي شود يا بر روي تراز پي قرار دارد يا بر روي ستون طبقه پايين قرار گرفته است. براي اين كه ستون با پي در ارتباط باشد تعدادي از ميلگردها را به عنوان ميلگردهايي كه ميلگردهاي ستون بايد به آنها پيوند زده شود در داخل پي قرار ميدهند اين ميلگردها را ريشه ستون در داخل پي گوييم. براي اين كه ستون طبقه بالا با ستون طبقه پايين در ارتباط باشد ميلگردهاي ستون طبقه پايين را تا ارتفاعي از كف طبقه بالا ادامه ميدهند و بعد ميلگردهاي ستون را به آنها پيوند ميزنند.
از زمان اجراشدن اين ريشه تا زمان اجراشدن ستون به علت محيط كارگاه و جابهجايي انواع و اقسام وسايل در اين محيط و عوامل ديگر اين ريشهها ممكن است از حالت و راستاي اوليه خود خارج شوند به همين دليل براي اجراي ستون اين ميلگردها بايد به راستاي اوليه خود بازگردند براي اين منظور عموماً با آچار F خم زده ميشوند يا ممكن است از لوله استفاده شود.
نحوه خمزدن به اين ترتيب است كه ميلگرد در داخل دهانه آچار F قرار ميگيرد و بسته به جهتي كه بايد تحت آن جهت دوران كند آچار F را اهرم كرده آچار F را در آن جهت دوران ميدهيم يا ميلگرد را درون لوله قرار ميدهيم و خم ميزنيم.
2) انتقال خاموتها از محل ساخت خاموت به محل ستون
در محيط كارگاه يك فضا اختصاص به درست كردن خاموتها دارد. در اين فضا ميلگردها خم زده ميشوند و به صورت خاموت درميآيند براي اين منظور وسيله مخصوصي در محيط كارگاه ساخته ميشود اين وسيله عبارت است از يك تخته كه بر روي آن چند صفحه ميخ شده است و بر روي صفحات نيز ميلگردهاي كوچكي جوش داده شده اند تعداد ميلگردها بر روي صفحه و همچنين فاصله صفحات از يكديگر به اندازه خاموت بستگي دارد.
محل احداث ستون با محل ستون ممكن است چند طبقه فاصله داشته باشد بعد از ساختهشدن خاموتهاي مربوط به يك ستون آنها به ريسماني كه قلابي به آن وصل است قرار ميدهند و به بالا ميكشند اين كار در چند مرحله صورت ميگيرد.
3) جاگذاشتن خاموتها در داخل ريشه ستون
بعد از انتقال خاموتها به محل ستون آنها در داخل ريشه جا گذاشته ميشوند. اين كار ممكن است با اعمال نيرو توسط ديلم يا چكش صورت گيرد تعداد خاموتها را نقشه تعيين ميكند.
4) انتقال ميلگردهاي طولي ستون از محل آمادهشدن به محل ستون
در محيط كارگاه يك فضا اختصاص به بريدن ميلگردها دارد بريدن ميلگردها به 2 روش صورت ميگيرد:
1- قيچي
2- به وسيله هوا
معمولاً براي بريدن ميلگردهاي خيلي نازك از قيچي استفاده ميشود.
براي بريدن ميلگردهاي با قطر بالا از هوا استفاده ميشود.
براي بريدن ميلگرد به اين صورت عمل ميشود:
از آنجايي كه كليه ميلگردهاي يك ستون و يا حتي كليه ستونهاي يك طبقه داراي يك ارتفاع هستند به همين دليل براي برش چندين ميلگرد را در كنار هم طوري قرار ميدهند كه ابتدا و انتهاي آنها كاملاً در يك راستا باشد براي قرار دادن ابتدا و انتهاي ميلگردها در يك راستا از ضربه با چكش استفاده ميشود. سپس بسته به اندازه موردنياز ميلگردها را با گچ شمارهگذاري ميكنند و سپس يكييكي از محل نشانه گذاشته شده توسط گچ در داخل دستگاه قرار داده ميشوند و بريده ميشوند.
محل احداث ستون با محل برش ميلگردها ممكن است چند طبقه فاصله داشته باشد براي انتقال ميلگردها از يك ريسمان كه يك قلاب به يك سر آن وصل است استفاده ميكنند و آن را از مكان برش ميلگرد به ميلگرد ميبندند و يك نفر كه در محل ستون است ميلگرد را به بالا ميكشد و در كنار ستون قرار ميدهد.
5) مشخصكردن محل قرارگيري خاموتها بر روي ميلگرد طولي با استفاده از گچ
براي اين كه مشخص شود خاموت بايد در چه محلي به ميلگرد طولي ستون پيوند زده شوند قبل از قراردادن ميلگردهاي طولي در ريشه محل قرارگيري خاموتها را بر روي ميلگرد توسط گچ و با توجه به نقشه علامت ميزنند تا آرماتوربند بداند خاموت را بايد در چه محلي به ميلگرد طولي ببافد.
6) بستن ميلگردهاي طولي ستون با ميلگرد ريشه همقطر بوسيله سيم
در اين مرحله يك نفر ميلگردهاي طولي را بلند ميكند و آنها را در محل مربوط و در كنار ريشه مربوط قرار ميدهد و نفر ديگر با سيم ريشه و ميلگرد را به هم اتصال ميدهد.
7) انتقال خاموتها به محل نشانهگذاريشده با گچ و بستن آنها به ميلگرد
در اين مرحله خاموتها يكييكي بهه محل نشانهگذاريشده توسط گچ منتقل ميشوند براي اين كار از ديلم استفاده ميشود. يك نفر در كنار خاموتها ميايستد و براي جداسازي يك خاموت ديلم را در فضاي بين دو خاموت قرار ميدهد و با ديلم به بالا ضربه ميزند و بدينوسيله يك خاموت را از مجموعه خاموتهاي فشردهشده به هم جدا ميكند سپس اين خاموت با ديلم به محل نشانهگذاريشده توسط گچ منتقل ميشود و در آنجا توسط آرماتوربند به ميلگردها بسته ميشود.
براي بستن خاموت به ميلگرد از 2 نوع گره استفاده ميشود.
1- گره پروانهاي
2- گره ساده
گره پروانهاي در جايي استفاده ميشود كه ميلگرد در گوشه خاموت قرار گرفته باشد براي ساير ميلگردها از گره ساده استفاده ميشود.
طريقه زدن گره پروانهاي به اين صورت است كه ابتدا نوك سيم را از كنار ميلگرد كه به طرف داخل ستون است عبور ميدهيم اگر سيم را از بالاي خاموت عبور داديم بايد نوك سيم از پايين ساق ديگر خاموت عبور كند سپس نوك سيم به طرف بالا خم زده شود به طوري كه رويه ميلگرد را بپيمايد سپس نوك سيم به محل اوليه كه از آنجا وارد ستون شد برده شود و از پايين گرفته شود سپس دو سر سيم توسط انبر به هم گره زده شوند.
در مورد نحوه گرهزدن با انبر ذكر اين نكته ضروري است كه به ازاي هر 2 بار گرهزدن، انبر بايد به طرف انسان گرهزننده كشيده شود يعني خود گره نيز بايد كشيده شود تا سيم فضاي خالي با ميلگرد نداشته باشد (سيم خود را آزاد نكند).
براي بستن خاموت به ميلگرد از سيم استفاده ميشود اين سيم انواع مختلفي دارد نامگذاري سيم بر اساس قطر سيم صورت ميگيرد.
محل گره سيم بايد فاقد هرگونه ضربديدگي و زخم باشد زيرا در غير اين صورت پس از بتنريزي به علت فشار جانبي بتن گره پاره ميشود.
8) ديلم زدن
عليرغم خمزدن ريشه ستون در همان مراحل اوليه توسط آچار F موقعي كه بستن خاموتها تمام شد باز ممكن است بين ريشه و ميگلرد همراستايي وجود نداشته باشد زيرا در مرحله اول تنها يك گره بين ميلگرد و ريشه زده ميشد. در اين مرحله با ديلم ريشه را به ميلگرد نزديك ميكنند سپس ريشه را به ميلگرد ميبندند.
نكته: بعضي از پيوندها با سيمها ممكن است نيروي بسيار زيادي را تحمل كنند به طوري كه سيم توانايي عمق اين نيرو را نداشته باشد به همين دليل سيم را دولايه ميكنند و سپس پيوند ميزنند.
منبع:
محاسبه ممان اینرسی مقاطع مختلف